Triển khai phân cấp quản lý trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng

Ngày viết: Thứ Tư, Tháng Mười 22, 2025 | 16:13 - Lượt xem: 484

Thực hiện Nghị định số 132/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN) và Thông tư số 07/2025/TT-BKHCN ngày 20/6/2025 của Bộ trưởng Bộ KH&CN hướng dẫn phân cấp trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (TĐC) đã ban hành văn bản gửi Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để trả lời, giải đáp một số kiến nghị liên quan đến việc triển khai thực hiện quy định mới.

Văn bản này nhằm bảo đảm việc phân cấp được thực hiện đồng bộ, thống nhất, đúng quy định pháp luật, đồng thời tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện ở các địa phương.

Đoàn công tác số 7 của Bộ Khoa học và Công nghệ do TS. Trần Hậu Ngọc – Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia làm trưởng đoàn đã làm việc với tỉnh Nghệ An về vận hành chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp

Tăng cường phối hợp trong xử lý vi phạm về đo lường

Một trong những nội dung nhận được nhiều phản ánh từ các địa phương là quy định về việc thông báo khi phát hiện vi phạm pháp luật về đo lường trong quá trình kiểm tra trên thị trường hoặc trong sử dụng. Theo quy định tại khoản 3 Mục VI Phụ lục kèm theo Nghị định số 132/2025/NĐ-CP, khi phát hiện phương tiện đo hoặc hàng đóng gói sẵn nhập khẩu không phù hợp quy định, cơ quan chủ trì kiểm tra phải thông báo bằng văn bản cho Bộ KH&CN (qua Ủy ban TĐC) để tổng hợp, chỉ đạo xử lý.

Một số địa phương đề xuất được điều chỉnh theo hướng báo cáo trực tiếp về Sở Khoa học và Công nghệ (Sở KH&CN) sau đó mới gửi Bộ. Về vấn đề này, Ủy ban TĐC khẳng định việc thông báo trực tiếp cho Bộ là cần thiết để bảo đảm thẩm quyền, đồng thời giúp Bộ kịp thời có cơ sở đề nghị cơ quan quản lý chuyên ngành thực hiện các biện pháp như tạm dừng hoặc dừng nhập khẩu đối với hàng hóa vi phạm, phù hợp với quy định tại Luật Quản lý ngoại thương và Nghị định số 69/2018/NĐ-CP.

Tuy nhiên, để tăng cường phối hợp trong quản lý tại địa phương, Ủy ban TĐC đề nghị cơ quan chủ trì kiểm tra đồng thời gửi báo cáo cho Sở Khoa học và Công nghệ hoặc cơ quan chuyên môn có chức năng tham mưu về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng để theo dõi, tổng hợp và phục vụ công tác quản lý trên địa bàn. Việc thực hiện song song hai cấp báo cáo sẽ giúp đảm bảo tính thống nhất, thông suốt giữa Trung ương và địa phương, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đo lường.

Ông Đoàn Thanh Thọ – Trưởng ban Ban Pháp chế – Thanh tra của Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia báo cáo tại buổi làm việc với tỉnh Nghệ An

Chủ động chuẩn bị nhân lực và trang thiết bị cho cấp xã

Một số địa phương cũng kiến nghị rằng việc phân cấp thẩm quyền kiểm tra nhà nước về đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho UBND cấp xã theo quy định mới sẽ gặp khó khăn do hạn chế về nhân lực và trang thiết bị kỹ thuật.

Ủy ban TĐC cho biết, Bộ KH&CN đã sớm có chỉ đạo và kế hoạch cụ thể nhằm hỗ trợ địa phương khắc phục tình trạng này. Cụ thể, ngày 23/6/2025, Bộ KH&CN ban hành Công văn số 2606/BKHCN-TĐC về việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra nhà nước về đo lường. Tiếp đó, ngày 22/6/2025, Ủy ban TĐC cũng có Công văn số 2051/TĐC-TTĐT gửi các Sở KH&CN, Chi cục TĐC về việc tổ chức tập huấn nghiệp vụ tại ba miền Bắc, Trung, Nam. Các khóa tập huấn được tổ chức kết hợp trực tiếp và trực tuyến, giúp mở rộng cơ hội cho cán bộ cấp xã tham gia. Đến hết tháng 10/2025, đã có 27/34 tỉnh, thành phố đăng ký tham gia, với tổng số 2.048 học viên thuộc 950 xã, phường được đào tạo nghiệp vụ kiểm tra nhà nước về đo lường. Ngoài ra, Ủy ban TĐC còn triển khai Khóa đào tạo trực tuyến “Nghiệp vụ kiểm tra nhà nước về đo lường cấp xã, phường” theo Công văn số 3327/TĐC-TTĐT ngày 25/9/2025, nhằm bảo đảm mọi địa phương đều có thể tiếp cận tài liệu, nội dung đào tạo thống nhất và được cấp chứng chỉ nghiệp vụ theo quy định.

Về trang thiết bị phục vụ kiểm tra, Ủy ban TĐC hướng dẫn rằng hoạt động kiểm tra nhà nước về đo lường tại cấp xã chủ yếu dựa trên việc kiểm tra hồ sơ, quan sát trực quan đối với phương tiện đo và lượng của hàng đóng gói sẵn, không đòi hỏi hệ thống thiết bị phức tạp. Đối với các phép đo yêu cầu sử dụng chuẩn đo lường hoặc phương tiện đo đặc thù, UBND cấp xã có thể phối hợp với Sở KH&CN để mượn, sử dụng hoặc hỗ trợ thực hiện kiểm tra trên địa bàn. Cách làm này vừa bảo đảm tính linh hoạt trong giai đoạn đầu triển khai phân cấp vừa giúp tận dụng nguồn lực hiện có của địa phương, giảm chi phí đầu tư thiết bị mới.

Tiếp tục vai trò hỗ trợ của Sở KH&CN trong giai đoạn chuyển tiếp

Theo quy định tại khoản 2 Điều 46 Luật Đo lường và khoản 3 Điều 13 Nghị định số 86/2012/NĐ-CP, Sở KH&CN vẫn là cơ quan chịu trách nhiệm tổ chức kiểm tra nhà nước về đo lường trong phạm vi địa phương. Do đó, trong giai đoạn đầu thực hiện Nghị định số 132/2025/NĐ-CP, Sở KH&CN tiếp tục chủ trì các hoạt động kiểm tra nhà nước về đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa, đồng thời hướng dẫn, hỗ trợ UBND cấp xã trong việc xây dựng năng lực chuyên môn, nhân lực và cơ sở vật chất để từng bước đảm nhiệm thẩm quyền được phân cấp.

Ủy ban TĐC nhấn mạnh, việc thực hiện phân cấp trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng là bước đi quan trọng trong cải cách hành chính, hướng tới mục tiêu trao quyền nhiều hơn cho chính quyền địa phương, giúp việc kiểm tra, giám sát được tiến hành kịp thời, sát thực tế và phù hợp đặc thù từng địa bàn. Tuy nhiên, để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cần duy trì sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ KH&CN, Ủy ban TĐC, Sở KH&CN và chính quyền cấp xã, nhất là trong việc chia sẻ thông tin, hướng dẫn nghiệp vụ và xử lý các tình huống phát sinh.

Văn bản hướng dẫn của Ủy ban TĐC thể hiện sự chủ động, đồng hành cùng địa phương trong quá trình triển khai chính sách mới. Với tinh thần “phân cấp nhưng không buông lỏng”, Ủy ban TĐC sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Sở KH&CN, kịp thời nắm bắt khó khăn, đề xuất biện pháp tháo gỡ, góp phần bảo đảm việc phân cấp trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng được triển khai thực chất, thống nhất và hiệu quả trên phạm vi cả nước.

                                                                   Nguồn: Ban Pháp chế – Thanh tra