Nông nghiệp hữu cơ: Xu hướng phát triển bền vững và tiêu chuẩn cho tương lai

Ngày viết: Thứ Sáu, Tháng Bảy 18, 2025 | 15:39 - Lượt xem: 702

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên và nhu cầu thực phẩm an toàn ngày càng tăng, nông nghiệp hữu cơ đang trở thành xu hướng phát triển toàn cầu.

Nông nghiệp hữu cơ là một phương thức sản xuất nông nghiệp bền vững, không sử dụng hóa chất tổng hợp, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, hormone tăng trưởng hay sinh vật biến đổi gen (GMO). Thay vào đó, nông nghiệp hữu cơ chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, duy trì sự cân bằng sinh thái và nâng cao sức khỏe con người. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên và nhu cầu thực phẩm an toàn ngày càng tăng, nông nghiệp hữu cơ đang trở thành xu hướng phát triển toàn cầu.

Phong trào nông nghiệp hữu cơ bắt đầu từ đầu thế kỷ 20, xuất phát từ các nước châu Âu và Mỹ, như một phản ứng với việc lạm dụng hóa chất trong canh tác hiện đại. Tổ chức IFOAM (Liên đoàn các phong trào nông nghiệp hữu cơ quốc tế) ra đời năm 1972 đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ trên phạm vi toàn cầu. Đến nay, hầu hết các quốc gia đều đã xây dựng hệ thống tiêu chuẩn và chính sách quản lý riêng cho sản phẩm hữu cơ. Tiêu biểu như tiêu chuẩn của Liên minh châu Âu (EU Organic Regulation), tiêu chuẩn USDA NOP của Mỹ, hay tiêu chuẩn JAS của Nhật Bản. Những tiêu chuẩn này quy định rõ quy trình sản xuất, xử lý, ghi nhãn và kiểm tra chất lượng sản phẩm hữu cơ.

Tại Việt Nam, nông nghiệp hữu cơ chính thức được công nhận và hỗ trợ mạnh mẽ từ năm 2018, khi Chính phủ ban hành Nghị định 109/2018/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ và bộ tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11041:2017. Tính đến năm 2023, diện tích canh tác hữu cơ đạt khoảng 500.000 ha, tăng mạnh so với những năm trước. Các mặt hàng như gạo, cà phê, rau củ, chè, trái cây hữu cơ Việt Nam đã được xuất khẩu sang nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, Mỹ và EU.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức như chi phí sản xuất cao, quy mô nhỏ lẻ, thiếu hệ thống chứng nhận minh bạch, và nhận thức còn hạn chế từ người tiêu dùng. Do đó, để phát triển bền vững, cần tăng cường đào tạo cho nông dân, hỗ trợ kỹ thuật canh tác hữu cơ, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ, đồng thời kiểm soát chặt chẽ chất lượng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Với tiềm năng sẵn có, cùng sự hỗ trợ của chính sách và nhu cầu thị trường ngày càng cao, nông nghiệp hữu cơ có thể trở thành hướng đi chiến lược, góp phần nâng cao giá trị nông sản Việt Nam và bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng trong tương lai.