Lưu trữ năng lượng không chỉ là giải pháp công nghệ, mà còn là cấu phần thiết yếu
Ngày viết: Thứ Sáu, Tháng Sáu 27, 2025 | 10:25 - Lượt xem: 77
Nhằm tăng cường công tác xây dựng tiêu chuẩn quốc gia, đồng thời nâng cao nhận thức và tăng cường hợp tác quốc tế, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (STAMEQ) phối hợp cùng Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tổ chức Hội thảo “Trao đổi kinh nghiệm về tiêu chuẩn và quản lý hệ thống pin lưu trữ năng lượng”.
Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng diễn ra mạnh mẽ và Việt Nam đang nỗ lực thực hiện các cam kết nhằm thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, việc nghiên cứu triển khai hệ thống lưu trữ năng lượng sử dụng pin (Battery Energy Storage Systems – BESS), tích hợp các giải pháp năng lượng tái tạo trở thành yêu cầu cấp thiết.
Từ khi Tuyên bố Chính trị về thiết lập Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng với Việt Nam (JETP) được công bố vào tháng 12/2022, Việt Nam đã nhanh chóng vào cuộc, thiết lập Ban Thư ký thực hiện JETP và các nhóm công tác chuyên môn, xây dựng Kế hoạch huy động nguồn lực (JETP RMP) trong đó nêu bật các chính sách và danh mục dự án ưu tiên để hiện thực hóa lộ trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam.
Trong tiến trình này, việc đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng đóng vai trò nền tảng để xử lý tính gián đoạn của năng lượng tái tạo, tăng cường tính linh hoạt của hệ thống và cải thiện độ tin cậy, khả năng phục hồi của lưới điện góp phần phát triển hệ thống truyền tải điện thông minh, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Xây dựng các tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc gia cho BESS có ý nghĩa then chốt trong giảm rủi ro kỹ thuật, tài chính, tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho việc huy động đầu tư trong nước, quốc tế cho các dự án chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam nói chung và các dự án JETP nói riêng.
Nhằm tăng cường công tác xây dựng tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực này, đồng thời nâng cao nhận thức và tăng cường hợp tác quốc tế, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (STAMEQ) phối hợp cùng Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tổ chức Hội thảo “Trao đổi kinh nghiệm về tiêu chuẩn và quản lý hệ thống pin lưu trữ năng lượng”.
Hội thảo hướng đến thúc đẩy sự hài hòa giữa tiêu chuẩn quốc gia với thông lệ quốc tế, đồng thời nâng cao năng lực xây dựng, thử nghiệm và chứng nhận BESS tại Việt Nam.
Tham dự hội thảo có TS. Hà Minh Hiệp – Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) Quốc gia; bà Anna Gibson – Tham tán khí hậu, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam, Khối Thịnh vượng chung và Phát triển của Vương quốc Anh; ông Kolin Low – Giám đốc Khu vực ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc thuộc Tổ chức UL Standard & Engagement cùng đại diện các Bộ, ban, ngành, doanh nghiệp.
Phát biểu tại hội thảo, TS. Hà Minh Hiệp – Chủ tịch Ủy ban TCĐLCL Quốc gia cho biết, hội thảo là nơi chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và thực hành tốt trong lĩnh vực xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn cho hệ thống lưu trữ năng lượng sử dụng pin (BESS). Đây sẽ là nhân tố quyết định trong chuyển dịch sang nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo, có thể đạt cam kết giảm phát thải nhà kính của Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới.
Với bối cảnh hiện nay, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia cam kết sẽ cùng đồng hành cùng các Bộ, ngành, khối doanh nghiệp và đối tác quốc tế liên quan đến BESS. “Mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo nỗ lực về tiêu chuẩn hóa tại Việt Nam dựa trên bằng chứng khoa học, thực tiễn. Trong đó chúng tôi sẽ nỗ lực xây dựng danh tiếng, sự tin tưởng của các quốc gia trong hành trình tiêu chuẩn hóa tất cả những quy định”, TS. Hiệp nhấn mạnh.
TS. Hà Minh Hiệp – Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia.
Chia sẻ tại hội thảo, bà Anna Gibson – Tham tán khí hậu, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam, Khối Thịnh vượng chung và Phát triển của Vương quốc Anh cho rằng, đây là thời điểm vô cùng quan trọng khi Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch. Chúng tôi đã nhìn thấy những nỗ lực hết sức to lớn của Việt Nam trong việc đạt được cam kết vô cùng mạnh mẽ đó là đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo và nguồn năng lượng của đất nước trong tương lai chiếm đến 50% là năng lượng tái tạo, chúng ta cần mở rộng quy mô về điện mặt trời, điện gió, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu về nền kinh tế phát triển mạnh mẽ của Việt Nam.
“Chúng tôi rất ấn tượng với những nỗ lực, thành tựu mà Việt Nam đạt được trong chuyển dịch năng lượng, đạt phát thải ròng cũng như giảm phát thải. Chúng tôi cũng mong muốn hỗ trợ Việt Nam trong quá trình hài hòa hóa, xây dựng và phát triển tiêu chuẩn, đặc biệt để Việt Nam có thể áp dụng hiệu quả những thực hành, thông lệ quốc tế. Từ đó, chúng ta có thể xây dựng được sự tin tưởng và đảm bảo thành công trong chuyển dịch sang nền năng lượng sạch và hỗ trợ chuyển đổi sang nền năng lượng sạch, đảm bảo chi phí hiệu quả nhất”, bà Anna Gibson khẳng định.
Bà Anna Gibson – Cố vấn về khí hậu Bộ Ngoại giao, Khối thịnh vượng chung và Phát triển của Vương quốc Anh.
Theo ông Patrick Haverman – Phó Trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam, tầm quan trọng của hệ thống điều trữ năng lượng bằng pin sẽ là nhân tố then chốt trong chuyển dịch sang nền năng lượng sạch mới, sử dụng nhiều năng lượng tái tạo hơn. Như vậy BESS sẽ là yếu tố rất quan trọng trong Chương trình nghị sự của JETP.
Ông Patrick Haverman cho biết thêm: “Dự án sắp tới sẽ được thúc đẩy để có thể đạt phát thải ròng như cam kết mạnh mẽ đã đưa ra. Trong đó, nhấn mạnh việc phát triển và xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, đồng thời đánh giá bối cảnh phát hiện rủi ro, quản trị rủi ro trong thời gian tới. Đặc biệt có thể huy động thêm nhiều nguồn đầu tư cho phát triển và thúc đẩy chuyển dịch sang lĩnh vực năng lượng sạch”.
Ông Patrick Haverman – Phó Trưởng đại diện, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam.
Trao đổi tại hội thảo, ông Kolin Low – Giám đốc Khu vực ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc thuộc Tổ chức UL Standard & Engagement đã chia sẻ về tầm quan trọng của tiêu chuẩn an toàn trong triển khai BESS tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh quốc gia đang hướng tới mục tiêu chuyển dịch năng lượng sạch và phát thải ròng bằng 0.
Ông Kolin Low nhấn mạnh, dù nhu cầu về BESS đang tăng mạnh để hỗ trợ năng lượng tái tạo, các rủi ro nghiêm trọng về an toàn như cháy nổ do hiện tượng thoát nhiệt vẫn là thách thức lớn. Để giải quyết vấn đề này, ULSE đã phát triển các bộ tiêu chuẩn an toàn hàng đầu thế giới, nổi bật là UL 9540 (tiêu chuẩn chứng nhận an toàn tổng thể cho sản phẩm, giúp ngăn ngừa sự cố) và UL 9540A (phương pháp thử nghiệm để đánh giá, kiểm soát sự lan truyền của đám cháy, giúp giảm thiểu thiệt hại nếu sự cố xảy ra). Các tiêu chuẩn này không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn được công nhận, áp dụng rộng rãi trong các quy định bắt buộc tại nhiều thị trường lớn như Hoa Kỳ, Úc và các nước ASEAN, đồng thời phát triển dựa trên sự đồng thuận của các chuyên gia quốc tế.
Ông Kolin Low cũng nêu rõ mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa ULSE và Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (STAMEQ), nhằm mục đích hỗ trợ Việt Nam áp dụng những thông lệ tốt nhất, hài hòa hóa tiêu chuẩn quốc gia, đẩy nhanh quá trình phát triển BESS một cách an toàn và hiệu quả.
Ông Kolin Low – Giám đốc Khu vực ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc thuộc Tổ chức UL Standard & Engagement.
Phía Viện Năng lượng (Bộ Công Thương) trình bày các định hướng chính sách của Việt Nam, trong đó nhấn mạnh vai trò của lưu trữ năng lượng trong điều tiết phụ tải và nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống điện.
Từ Trung Quốc, ông Liang-Tang – Phó Tổng thư ký Hiệp hội Lưu trữ Năng lượng Trung Quốc (CNESA) đã nêu bật các quy định kỹ thuật, chiến lược hợp tác quốc tế nhằm xây dựng hệ sinh thái BESS bền vững. Đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng thực tế hệ thống lưu trữ trong lưới điện quốc gia, góp phần tăng tính linh hoạt và thích ứng trước tỷ trọng năng lượng tái tạo ngày càng cao.
Ông Kim Taemin – nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Thử nghiệm và Chứng nhận Hàn Quốc (KTC) giới thiệu chương trình chứng nhận BESS tại Hàn Quốc với các yêu cầu kỹ thuật và quy trình kiểm định nghiêm ngặt. Cùng với đó, đại diện VSQI đã trình bày hệ thống tiêu chuẩn quốc gia đang được xây dựng đối với lĩnh vực lưu trữ năng lượng, đồng thời chia sẻ kế hoạch hoàn thiện và mở rộng trong thời gian tới.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Phan Quang Minh – Trưởng phòng Kinh doanh BESS, Công ty Cổ phần Năng lượng VINENERGO nhấn mạnh năng lực phát triển BESS trong nước có thể góp phần giảm chi phí nhập khẩu, tăng tính tự chủ công nghệ và thúc đẩy chuỗi cung ứng trong nước. Trong khi đó, ông Victor Ho – Thành viên Hội đồng Viện Kỹ sư Phòng cháy Chữa cháy Singapore chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng quy chuẩn kỹ thuật và đảm bảo an toàn tại Singapore và Malaysia.
Một nội dung nổi bật khác đến từ Công ty POEN, giới thiệu công nghệ tái sản xuất và tái sử dụng pin từ xe điện (EV), mở ra cơ hội thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và giảm thiểu chất thải điện tử tại Việt Nam.
Tổng kết chương trình, ông Patrick Haverman – Phó Trưởng Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá cao chất lượng nội dung và tinh thần hợp tác giữa các bên. “Hội thảo hôm nay đã cho thấy tiềm năng to lớn của hệ thống lưu trữ năng lượng trong quá trình chuyển đổi công bằng, đồng thời đưa ra bước đi cụ thể để biến tham vọng thành hành động. Chúng ta đã cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, thảo luận về thách thức kỹ thuật và hiểu rõ hơn vai trò của tiêu chuẩn trong bảo đảm triển khai BESS một cách an toàn, hiệu quả và có thể mở rộng”, ông nói.
“UNDP rất vinh dự được đồng hành cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Uỷ ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia và các đối tác trong khuôn khổ JETP để phát triển tiêu chuẩn quốc gia, nền tảng thúc đẩy đầu tư, tạo lập niềm tin thị trường. Việc tháo gỡ rào cản kỹ thuật và xây dựng môi trường thuận lợi sẽ là chìa khóa để nâng cao năng lực lưu trữ năng lượng theo đúng mục tiêu Quy hoạch điện VIII”, ông Patrick Haverman nhấn mạnh.
Toàn cảnh hội thảo.
Các đại biểu cũng có phần thảo luận xoay quanh các tình huống quốc gia và bài học kinh nghiệm về quy định, chứng nhận và áp dụng tiêu chuẩn BESS tại châu Á.
Hà My
