Công tác đào tạo tiêu chuẩn hóa cho sinh viên tại các trường đại học và cao đẳng

Thứ Sáu, Tháng Một 26, 2024 | 17:41

Hiện nay, các nước phát triển và cả các nước đang phát triển đã và đang triển khai mạnh mẽ một cách thống nhất, có hệ thống các chương trình giáo dục về Tiêu chuẩn hóa trong hệ thống giáo dục quốc gia nói chung cũng như giáo dục đại học nói riêng.

Tại Châu Âu việc giáo dục tiêu chuẩn hóa đã được chú trọng và đã được tiến hành từ rất lâu. Có thể kể đến một số các trường đại học đã chú ý đến việc giáo dục tiêu chuẩn hóa với một số các chương trình có liên quan như: Đại học kỹ thuật quốc gia Belerus; Đại học Công nghệ Pháp; Đại học Eramus, Rotterdam – Hà Lan; tại Đức, khoa Tiêu chuẩn hóa đã được thành lập vào năm 1984 tại Đại học Helmut Schmidt (Hamburg) với nhiệm vụ chính là giảng dạy các chủ đề của tiêu chuẩn hóa như một môn học bắt buộc trong các khóa học cấp cao Cử nhân/Kỹ sư/Thạc sĩ cho các sinh viên Cơ khí và Kỹ thuật công nghiệp và đã xây dựng một chương trình đầy đủ về chương trình giảng dạy về tiêu chuẩn hóa trong giáo dục đại học, với một cách tiếp cận liên ngành được đưa ra và áp dụng trong nhiều trường đại học trong đó: Jan Smiths (Đại học Công nghệ Eindhoven) viết một trang web về tiêu chuẩn, Wilfred Hesser (Đại học Helmut Schmidt) cung cấp một chương trình học trực tuyến và Tineke Egyedi (Đại học Delft) cung cấp các bài tập mô phỏng “Thiết lập tiêu chuẩn” cho các sinh viên, các nhà hoạch định chính sách;…

Sinh viên lớp QTCL1107 (123)_07, ngành Quản lý Chất lượng, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tham gia khoá học

Trong khi đó, các nước châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan và Indonesia hiện nay là các quốc gia ở vị trí hàng đầu của giáo dục tiêu chuẩn hóa. Hầu hết các nước châu Á có một chiến lược giáo dục tiêu chuẩn quốc gia. Ở cấp quốc gia, Hàn Quốc vượt xa trong việc thực hiện tiêu chuẩn hóa giáo dục trong chương trình giảng dạy học tập. Hàn Quốc đã phát minh ra một cách tiếp cận từ trên xuống bao gồm tất cả về tiêu chuẩn hóa giáo dục, được đặt ra trong “Kế hoạch năm năm Tiêu chuẩn Quốc gia”. Tiêu chuẩn hóa giáo dục đang diễn ra ở khắp mọi nơi trong hệ thống giáo dục và đặc biệt cuộc thi Olympic tiêu chuẩn quốc tế đã thu hút được đông đảo các bạn sinh viên tại Hàn Quốc và các quốc gia khác tham gia. Nhật Bản cũng đưa ra được một cách tiếp cận giáo dục tiêu chuẩn hóa và phát triển nguồn nhân lực trong tiêu chuẩn hóa. Tương tự như Hàn Quốc, vấn đề tiêu chuẩn hóa cũng đang được giải quyết trong các trường học tại Nhật Bản. Trong các trường đại học, sinh viên được cung cấp kiến thức toàn diện về lợi ích kinh tế của các tiêu chuẩn, quy trình phát triển, ứng dụng kinh doanh, thương mại quốc tế, và cái nhìn sâu vào các giao dịch kinh doanh, các chính sách của chính phủ, và làm việc trong thế giới toàn cầu hiện nay;…

Ở Việt Nam các khóa đào tạo trong lĩnh vực Tiêu chuẩn hóa chủ yếu do các đơn vị thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng triển khai từ sớm cho các đối tượng đã có kiến thức trong lĩnh vực Tiêu chuẩn và Hợp chuẩn chứ không phải là các sinh viên chưa có kiến thức trong lĩnh vực này. Gần đây trong khuôn khổ Chương trình Nâng cao năng suất và chất lượng, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã phối hợp với các trường đại học khu vực phía Bắc để triển khai hai nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia:

– “Nghiên cứu và triển khai xây dựng chương trình, giáo trình giảng dạy về Tiêu chuẩn hóa trong trường đại học tại Việt Nam” trong việc phối hợp nghiên cứu xây dựng chương trình, giáo trình môn học Tiêu chuẩn hóa và triển khai giảng dạy thí điểm tại 03 trường đại học (đại học Kinh tế quốc dân, Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông và Học viện Ngân hàng) với hơn 400 sinh viên.

– “Triển khai giảng dạy kiến thức Tiêu chuẩn hóa trong các Trường Đại học khối Kỹ thuật và khối Kinh tế, Quản trị kinh doanh” trong việc phối hợp nghiên cứu hoàn thiện chương trình, giáo trình môn học Tiêu chuẩn hóa và triển khai giảng dạy tại 11 trường đại học (Trường Đại học Thái Bình; Trường Đại học Hải Dương; Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh (Đại học Thái Nguyên); Trường Đại học Sao Đỏ; Trường Đại học Tài chính – Quản trị kinh doanh; Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp (Đại học Thái Nguyên); Trường Đại học Hải Phòng; Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định; Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh; Trường Đại học Xây dựng Hà Nội; Trường Đại học CN GTVT) với khoảng 1.200 sinh viên.

Với nội dung môn học là các kiến thức cơ sở nền tảng mang tính học thuật, tiếp theo đề cập đến các hoạt động trong lĩnh vực tiêu chuẩn/ quy chuẩn kỹ thuật đang diễn ra tại Việt Nam. Nội dung và thứ tự của các chương được sắp xếp logic, thứ tự và bổ sung cho nhau, từ xây dựng, công bố/ban hành và áp dụng đến đánh giá sự phù hợp,…đáp ứng các yêu cầu cung cấp kiến thức, kỹ năng nền tảng cơ bản nhất và được dùng chung cho cả sinh viên khối Kỹ thuật cũng như khối Kinh tế, quản trị kinh doanh. Sự khác biệt thể hiện ở nội dung thực hành, trao đổi thảo luận qua nội dung và thời lượng của các bài tập tình huống cho mỗi khối ngành cũng như phân bổ thời lượng giảng lý thuyết của một số chương liên quan. Trong bối cảnh của nền kinh tế tri thức, nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức cơ bản nhất làm nền tảng về tiêu chuẩn hóa hướng tới cách mạng công nghiệp 4.0, nội dung Tiêu chuẩn hóa và sản xuất thông minh; Tiêu chuẩn hóa công nghệ thông tin và truyền thông;… cũng đã được truyền đạt đến các bạn sinh viên.

Kế thừa kết quả của các nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia, một số trường đại học/cao đẳng đã thí điểm giáo dục về Tiêu chuẩn hóa. Từ năm 2020 đến nay, hằng năm trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã đào tạo học phần Tiêu chuẩn hoá (03 tín chỉ) cho hàng trăm sinh viên ngành Quản lý Chất lượng của hệ chính quy, văn bằng hai và tại chức. Với Nội dung đào tạo gồm 10 chương và 05 bài tập tình huống đã được các giảng viên nhiều kinh nghiệm giảng dạy (như: PGS.TS. Trương Đoàn Thể, TS. Vũ Tuấn Anh, TS. Đặng Ngọc Sự,…). Qua đó, giúp sinh viên nắm được kiến thức nền tảng cũng như có kỹ năng cơ bản để có thể hiểu, phân tích và thực hiện một số hoạt động trong việc xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn/quy chuẩn kỹ thuật và đánh giá sự phù hợp. Và vai trò của tiêu chuẩn hóa trong việc kết nối quy trình sản xuất, kinh doanh cũng như sự kết hợp hệ thống tiêu chuẩn, các công cụ hỗ trợ với các hệ thống phần mềm của tổ chức/doanh nghiệp mình tham gia trong tương lai gần sau này.

Sinh viên lớp QTCL1107(123)_04, ngành Quản lý Chất lượng, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân trình bày bài tập tình huống

Qua đây, có thể nhận thấy việc đưa môn học “Tiêu chuẩn hóa” vào giảng dạy trong các trường đại học/cao đẳng là cần thiết và là xu thế chung của các nước. Việc này giúp cung cấp kiến thức cơ bản về Tiêu chuẩn và Hợp chuẩn và hình thành nên ý thức hệ cho những người học và sự lan tỏa của kiến thức và ý thức hệ sẽ giúp xã hội phát triển một cách bền vững để hội nhập và phát triển,…

Để tiếp tục nhân rộng việc đào tạo tiêu chuẩn hóa cho sinh viên tại các trường đại học/cao đẳng thì Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng với sứ mệnh trong lĩnh vực giảng dạy về Tiêu chuẩn hóa cần tăng cường vai trò chủ trì, dẫn dắt, hỗ trợ thông qua: Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Đề án Chiến lược tiêu chuẩn hóa Quốc gia hoặc Chương trình xây dựng và phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI).

Minh Tâm